Қибрайдан чиқиб, Тошкент тарафга кетаётсам, шундоққина “Дўрмон” ёзувчилар ижод уйининг қайилмасида бир одам қўл кўтарди.
— “Эзадиёр” тўйхонасига, — деди мижоз очиқ ойнадан бош суқиб. Тўйхонанинг номини талаффуз қилганида урғу биринчи бўғинга тушди.
— Майли, ўтиринг.
— Йўқ, аввал ҳизмат ҳақини айтинг.
Йўлим шундоқ ҳам шаҳарга эди, шу боис инсоф билан сўрадим:
— Саккиз минг бера қолинг.
— Олти минг!
— Озроқ қўшинг...
— Бўпти, етти минг.
— Ўтиринг.
Савдомиз тезда пишиб, йўлга тушдик. Мижозим кўпни кўрган, дунёнинг илмини сув қилиб ичворган одамларданакан. “Чорсу”даги гўшт растасида тўртта “точка”си бўлган қассоб танишининг тўй ошига кетаётган экан. У ёқ-бу ёқдан гурунглашиб, бир зумда манзилга яқинлашиб қолдик.
— Дарвоқе, исмингиз нима эди, ўғлим?
Йўловчимнинг бу саволида, яна “ўғлим” дейишида бир шумлик борлиги ҳаёлимга ҳам келмаганди. Айтдим. У киши яна саволга тутди:
— Ҳозир мени манзилга элтгач, нима иш қиласиз?
Очиғи, озроқ ёлғон гапиришга тўғри келди:
— Тирикчилигимиз шу, тақсир...
— Тушлик вақти бўлиб қолди, — деди ҳамроҳим синовчан қараб. —Бирор жойда тамадди қилсангиз керак?
— Ҳа, албатта, — дедим камтарлик билан. — Мижозлардан бўшаганда йўлакай ул-бул еб оламан...
Бу орада тўйхонага ҳам етиб келдик. Ҳамроҳим, “энди гап бундай”, дегандек, кутилмаганда елкамга қўл ташлади.
— Ўғлим, машинани бир четга қўйинг, энди. Биллалашиб ошга кириб чиқамиз. Қассобнинг оши қазили бўлади.
Бу ғалати таклиф эди. Шошиб қолдим.
— Э, йўғ-э, ноқулай...
— Нимаси ноқулай, — деди ҳамроҳим чўрт кесиб. — Ҳозир барибир бирор жойда тушлик қилишингиз керакми? Ўлдим деганда, ўн минг пулингиз кетар. Ота-бола бўлиб ошга кириб чиқсак, овқат пулингиз ёнга қолади, сиз билан ҳам “раччўт” бўламиз.
Йўловчимнинг охирги гапи кулгили эди. Қуданинг тоғораси билан андани сийлагандек, бировнинг текин ошини едирарканлар-де, яна кира ҳақини “туя” қилмоқчилар.
— Ўзингиз бемалол кириб чиқаверинг, ошингизга, — дедим норози тўнғиллаб.
— Ҳазиллашдим, — деди ҳамроҳим ҳандон отиб. — Бераман, пулингизни. Аввал ошга кириб чиқайлик. Юрақолинг, энди, ана одамлар келаяпти, қўшилволамиз...
Қарасам, кирмаганимга қўядиганмас. Кап-катта одамни кўпам ялинтириш ноқулай эди. Ҳай майли, ош бўлса ош-да!
Буни қарангки, ўн икки кишилик столга ўн бир киши ўтириб қолдик. Ашаддий ошхўрларлардан бўлсангиз биласиз, бунақа пайтда қайсидир насибаси бутун одамга алоҳида лаган тегади. Ош тортилаётганда, ёнгинамда ўтирган “мижоз”им жиловни қўлга олиб, узатилаётган лаганни ҳали у ёққа, ҳали бу ёққа чунонам моҳирона ўйнатдики... бир ўзимга бир лаган ош тушиб қолди. Ошпазам паловни сайратворибди, азамат! Нақ бир лаган паловхонтўрани бир ўзим пок-покиза туширдим. Ора-чорада ҳамроҳим бояги меҳрибонлик билан: “Олинг, катта-катта олинг, ўғлим, куни билан кўчада юрасиз”, деб далда бериб қўяди. Дастурхондан лаган олингунча зар қоғозга ўралган хўрозқанддай новвотдан биттасини кўкчойга эритиб ичгандим, қорин жонивор ҳуштак чалворди.
Тўйбошилар билан ўзимизча хўшлашиб, кўчага чиққанимизда “мижоз”им чўнтак ковлади:
— Биздан қанча эди, ўғлим?
Нима дейишимни билмай қолдим. Еган оғиз уяларкан-да...
Манба: G'ayratli Sher
